ik wil BIMmen…. toch

Door: Erik Bolwerk

Wel of geen BIM

Starten als een BIM-project, maar dan blijkt dat er geen sprake is van BIM. Hoe kan dat?

We merken dat er veel onduidelijkheid is over wat BIM nu feitelijk inhoud of wat het doel is van het maken van een BIM-model. De eerste vraag die aan de opdrachtgever gesteld moet worden is: Wat wil deze met het model bereiken? En vaak krijg je dan geen sluitend antwoord en komt het er op neer dat dit gevraagd wordt omdat anderen dat ook doen. Dat is jammer, want met een goed BIM-model is veel voordeel te halen, maar je moet je dat dan natuurlijk wel beseffen.

Wat is BIM

3D-modellen zijn op vele manieren, met diverse software, te maken. Maar wat is nu eigenlijk een 3D-model en wanneer wordt het een 3D BIM-model? Wij merken dat hier veel uiteenlopende meningen over zijn.

Een groot aantal bedrijven roept dat ze “BIMmen”, maar in onze optiek zijn ze feitelijk aan het 3D-modelleren om een 2D-output te krijgen. Namelijk tekeningen. De vraag is of dit een probleem is als de opdrachtgever niets met het BIM-model  gaat doen. Ik denk het niet. Er is wel een gevaar als het 3D model in dat geval toch gebruikt wordt als BIM-model. Het ontwerp- en/of uitvoeringsteam zal bij de uitwerking tegen enorme problemen aanlopen als een partij niet mee kan in het proces. Dus ben je een niet zo ervaren partij, meldt dat bij de overige teamleden. Je zult er niet op afgeschoten worden. Sterker nog, in een goede BIM-omgeving zul je merken dat dit op prijs gesteld wordt.

Een BIM-model wordt gemaakt zoals er later ook gebouwd gaat worden. Wanden, vloeren of staalconstructie zijn bijvoorbeeld geen lijntjes op papier, maar kunnen vanuit het model verwerkt worden tot calculatie en later (door de aannemers) worden verfijnd tot productietekening.

BIM zoals het bedoeld is, vraagt om een andere manier van werken en denken. Hierbij vervagen ook de traditionele stappen in het proces. In wat je eerder de DO-fase noemde met daarin de uitvoering van de omschreven werkzaamheden, is het nu noodzakelijk om ook werkzaamheden uit de TO- en UO-fase uit te voeren. In feite haal je dus werkzaamheden naar voren.

Wij zien de grote voordelen van het werken in een BIM-model. Ervaringen met BIM-modellen bij diverse projecten en het samenwerken met ontwerp- en uitvoeringsteams, heeft ons veel geleerd en we hebben ook onze kennis kunnen delen. Dat is ook het mooie van BIM, in een goede BIM-omgeving zal je merken dat dit op prijs gesteld wordt.

Contractafspraken bij BIM

Ondanks dat de toepassing van BIM de faalkosten duidelijk vermindert is het voor ontwerpende partijen (nog) moeilijk te verkopen dat de uitgevoerde werkzaamheden bij de start meer tijd en dus geld kosten. Onderstaande diagram geeft dat weer.

Bron: Bureau Bouwkunde

Als we BIMmen investeren alle partijen meer tijd in de voorfase waarin informatie gedeeld wordt om een volledig BIM-model te kunnen maken.  Wanneer daar echter de traditionele manier van factureren tegenover staar, komen de betalingen later. Of erger nog, als de opdracht beperkt wordt tot een in BIM niet bestaande DO-fase bijvoorbeeld, blijft betaling geheel achterwege.

De ingenieursvoorwaarden DNR2011

Buiten dat er nog maar een beperkt aantal bedrijven in de bouwketen gebruik maken van de mogelijkheden van een echte BIM zijn ook de richtlijnen DNR2011 nog niet afgestemd op deze manier van werken. Hierin worden de werkzaamheden nog steeds omschreven op de oude manier.

Het word de hoogste tijd om hierin stappen te maken. Onze offerte moet passen bij onze voorwaarden en de voorwaarden moeten passen bij het werk dat we verrichten. Bij BIMmen hoort een vernieuwing, de STB (Standaard Taak Beschrijving) moet aangepast worden.

bron: DNR2011

De nieuwe manier, LOD?

Er is een standaardisering voorgesteld Werkzaamheden in een BIM-proces worden ingedeeld in een niveau, LOD (level of detail).  Deze indeling is echter niet vast omschreven en staat ter discussie. En in de praktijk blijken er vele varianten te zijn.

Wij hebben voor onszelf bepaald dat wij onderstaande verdeling aanhouden. Hierbij worden onze modellen uitgewerkt tot LOD300. Uitzondering hierop zijn de in het werk gestorte betonnen onderdelen, deze worden uitgewerkt tot LOD400. Omdat hier echter bepaalde zaken zoals centerpennen en dergelijke, niet meegenomen worden wordt dit in de wandelgangen ook wel eens LOD350 genoemd. En dat is dus eigenlijk ook weer vreemd!

Het word de hoogste tijd om hierin stappen te maken. Laten we de LOD’s standaardiseren, en dan ook meteen een standaard BIM-protocol vaststellen. Bij BIMmen hoort een vernieuwing.

Conclusie

Wij zien de grote voordelen van het werken in BIM en BIM is voor ons een speerpunt. Maar er moet wel geconcludeerd worden dat BIM nog lang niet uitontwikkeld is en ook de nodige gevaren met zich meebrengt.

Dus als we BIMmen zijn er drie belangrijke factoren;

• We maken een 3D-BIM model niet alleen voor de 2D-tekeningen
• We maken met elkaar afspraken over standaardisering
• We mogen passende termijnen hanteren.

Wij vinden deze factoren heel belangrijk, maar kunnen en willen niet langer wachten. Wat we zelf kunnen doen, doen we zelf en daarom wordt er op het moment dat ik dit blog schrijf, door mijn collega’s Teun Renders en Stefan van Haandel een BolwerkWeekers BIM-workflow opgesteld. Zodra dit gereed is, is deze van onze site te downloaden. Ons BIM-protocol staat al op de website en mag door iedereen gebruikt worden.

Factor nummer vier…… Delen is vermenigvuldigen.

Mocht je naar aanleiding van dit blog nog vragen hebben? Stuur ze naar e.bolwerk@bolwerkweekers.nl en ik sta klaar om deze te beantwoorden.